Baby’s hebben een grote zuigbehoefte. Daarom krijgen veel baby’s een speen. Bijkomend effect is dat baby´s er vaak rustiger van worden en ook beter doorslapen. Daarbij is uit studies gebleken dat een speen het risico op wiegendood zou verlagen.
Waarom dan toch stoppen met een speen?
Toch zitten er een aantal nadelen aan het gebruik van een speen. Zo kan het een negatief effect hebben op het gebit en de stand van de kaak van een kind. De melktandjes kunnen scheef gaan staan en dit kan invloed hebben op het permanente gebit. Daarbij kan langdurig gebruik invloed hebben op de spraakontwikkeling. Met een speen in de mond is praten natuurlijk veel moeilijker: een kind kan ervan gaan slissen.
Wanneer kun je het beste stoppen?
Probeer het speengebruik te stoppen voor het zesde levensjaar, omdat kinderen dan gaan wisselen. Beter is om eerder te stoppen. Een precieze leeftijd is moeilijk te zeggen, maar vanuit Kindergarden raden wij ouders vaak aan om tussen het tweede en derde jaar de speen af te bouwen. Nog mooier is om vanaf het eerste levensjaar in elk geval overdag te stoppen. De spraakontwikkeling gaat dan echt goed op gang komen.
Hoe ga je stoppen?
Hoe je wilt stoppen met de speen is natuurlijk afhankelijk van wat je als ouder fijn vindt en wat werkt voor jouw kind. Sommige ouders vinden het prettig om op een bepaald moment direct te stoppen: speen weggooien en even door de zure appel heen bijten. Bij sommige kinderen werkt dit goed, bij anderen zorgt het voor veel verdriet en weerstand. Wij raden dan ook vaak een wat geleidelijke aanpak aan. Welke aanpak het beste is, verschilt per leeftijd:
Dreumes of jonge peuter
Ga je afbouwen met de speen bij je dreumes of jonge peuter? Dan zal je als ouders daarin de leiding moeten nemen. Stop eerst overdag en bepaal de momenten wanneer de speen niet meer gebruikt mag worden. Bijvoorbeeld niet meer tijdens het spelen, buiten of wanneer je in de auto zit. Breid dit steeds verder uit, totdat je kind de speen alleen nog maar gebruikt tijdens het slapen en wanneer het zich niet zo fijn of lekker voelt. Wanneer dit goed gaat, probeer je de speen weg te halen tijdens het middagslaapje. Werk zo langzaam naar het volgende doel toe: geen speen meer tijdens de nacht en ook niet meer als troostmiddel.
Oudere peuter
Ga je afbouwen bij een wat oudere peuter, doe dit dan samen met je kind. Samen besluiten dat het tijd is om afscheid te nemen. Leg je kind uit dat de speen slecht is voor de tanden en spreek af hoe jullie afscheid gaan nemen van de speen. Maak er een afscheidsritueel van, door bijvoorbeeld de speen op te sturen naar een baby die echt een speen nodig heeft. Of lees samen met je kind boekjes over dit onderwerp. Kies daarna samen met je kind een vervanging voor de speen, zoals een doekje of knuffel.
Betrek de omgeving erbij
Wanneer je ervoor kiest om te stoppen met de speen is het goed om andere mensen, zoals opa en oma, ooms en tantes, de oppas en het kinderdagverblijf hierbij te betrekken. Bij Kindergarden zijn we altijd bereid om mee te denken en hetzelfde te handelen als ouders. Wanneer je er behoefte aan hebt of als we zien dat de manier van aanpak om af te bouwen bij ons niet werkt, gaan we in gesprek. Alles gaat altijd in samenspraak met ouders.
Vrij ontwikkelen
In principe maken we bij Kindergarden zo min mogelijk gebruik van een speen, het liefst alleen tijdens de slaapjes. En na het slaapje vragen we ze de speen in het eigen bakje te leggen vanaf de leeftijd dat ze dit kunnen. Op die manier zijn de momenten van gebruik en niet gebruik duidelijk voor de kinderen.
Kinderen moeten zich vrij kunnen ontwikkelen op alle gebieden. Het gebruik van een speen kan de spraakontwikkeling vertragen, maar ook de andere ontwikkelgebieden in de weg zitten. Zo kan het zijn dat een kind door de speen steeds rustig in een hoekje zit en niet meer tot spel komt.
Wees consequent en heb begrip
Stoppen met een speen gaat in veel gevallen niet zonder slag of stoot. Je kind zal er moeite mee hebben en in de weerstand gaan. Dit kan gepaard gaan met flinke huilbuien. Consequent blijven is heel belangrijk. En blijf bij de oudere kinderen uitleggen waarom het belangrijk is om te stoppen. Heb verder begrip voor het verdriet. Het is nu eenmaal niet gemakkelijk om afscheid te nemen van iets waaraan je erg gehecht bent.
